De overvloedige regen van de voorbije maanden legt een hypotheek op de gezondheid van onze tuinen. Marc Verachtert en Bart Verelst, tuinkenners en auteurs van onder andere het Zakboek voor de Klimaattuin en zakboek voor de Sponstuin, geven tips om problemen te voorkomen.
In hun 'Zakboeken voor de Klimlaattuin' en ook 'de Sponstuin' rekenden Marc Verachtert en Bart Verelst al af met te hoge zomerse temperaturen en alle mogelijke oorzaken en gevolgen van extreme droogte. In die boeken gaven ze ook al flink wat tips om regen niet te veroordelen als spelbreker in tuinplezier. Regen is namelijk noodzakelijk voor planten en moet daarom maximaal in eigen tuin kunnen infiltreren. Heel wat tuinen kunnen de overvloed aan neerslag echter niet aan. Toch, zo vinden beide auteurs, mag dat geen reden zijn om de tuin te veroordelen, wel om hem bij te sturen. Met oog op een nog beter en vooral plant- en klimaatvriendelijke toekomst.
Blijf uit uw tuin
“Zolang de bovenlaag van de tuin nat is, blijf je beter uit de tuin” benadrukken Marc en Bart. Het vele vocht zorgt er namelijk voor dat je bij elke stap of activiteit in je tuin de grond zodanig samendrukt dat alle poriën en fijne kanaaltjes tussen de gronddeeltjes worden samengedrukt. Direct gevolg daarvan is dat veel, zo niet alle, lucht uit de grond verdwijnt en plantenwortels het moeilijk hebben om te overleven. Tuinaannemers en andere experten noemen dit ‘versmeren’. Zelf merk je de effecten ervan aan de hand van plassen of modderplekken op de grond en/of in het gazon. “Geef de tuin dus de tijd om te drogen en/of water te laten infiltreren. Stel bij nat weer je tuinactiviteiten nog enkele weken uit en voorkom om steeds dezelfde paadjes te lopen”.
Los waterproblemen op
Bleven in jouw tuin plassen staan? In dat geval zit het daar niet goed met de bodemstructuur. Dit heeft negatieve gevolgen voor plantenwortels. “Stuur bij door beluchten de grond te beluchten; gaten prikken en vullen met een grofkorrelig materiaal, zelfs ‘zandbakzand’. Was de plas vrij groot van oppervlakte? Dan is verticale drainage de oplossing” weet Marc. Best ga je aan de slag met een grondboor, zo’n boor waar je gaten mee maakt om palen in de grond te zetten. Maak een gat van ongeveer één meter diep, daarmee ben je bijna altijd door de probleem laag die het water tegenhoudt.“ Om dit
draineergat blijvend open te houden zou je er een geperforeerde buis gevuld met keitjes kunnen inschuiven. Ecologisch beter is het vullen van het gat met samengebonden snoeihout. Op die manier gebruik je geen kunststoffen in je tuin. Dat die takken composteren is niet erg. De compost is geen rem voor water. Ook niet voor water dat wil stijgen. Dat is mooi meegenomen tijdens de periodes dat de tuin nood heeft aan vocht. Door het omhoog stromen van het grondwater kan dit tot bij de plantenwortels migreren” verduidelijkt Bart. Boor dus liever wat meer dan minder gaten. Zit het probleem van het niet kunnen infiltreren van water dieper dan een grondboor aankan, laat dan een tuinaannemer het probleem te lijf gaan met een injectiemethode zoals ploffen of drainjet. Bij deze manier van werken wordt met behulp van water of perslucht een naald de grond ingedrukt en de grond gedwongen tot het laten ontstaan van aders in alle mogelijke richtingen. Water en lucht, maar ook voedingsstoffen kunnen zich bijgevolg terug vrij in de grond verplaatsen.
Bemest op maat van de tuin
Het is niet altijd zichtbaar maar vaak wel de oorzaak van problemen is de vele neerslag die de tuin een grote spoeling gaf. Voedingsstoffen die klaar zaten om door plantenwortels opgenomen te worden zijn nu buiten hun bereik. Dat is vooral het geval voor stikstof en kalium, de stoffen die onder andere zorgen voor groei, bladgroenwerking en optimale wortelactiviteit. “Gelukkig waren de planten in rusttoestand en zijn niet alle voedingsstoffen, incluis sporenelementen uitgespoeld. Dat laatste is voornamelijk het geval met de voeding die in organisch materiaal opgeslagen zit en maar vrijkomt na interactie met bodemleven en bodemtemperaturen van net wat meer dan 10° Celsius” vertelt Marc. Toch zal aanvullen in het voorjaar nodig zijn. “Denk daarbij aan februari – maart en aangename lentetemperaturen. Strooi niet zomaar eender wat. Al zeker geen restjes meststof die je nog hebt staan van de voorbije jaren en liefst ook niet te veel ineens, kwestie de planten niet in groeistress te brengen” adviseert Marc, terwijl Bart aansluit met: “Organische meststoffen en langwerkende minerale meststoffen die gestuurd door vocht en temperatuur hun voeding vrijgeven zijn de beste keuze. Zeker als ze een wat hoger gehalte aan stikstof en kalium bevatten”. Het brengt je zondermeer bij meststoffen voor knol- en bolgewassen. Deze meststoffen activeren en versterken de wortels zonder daarbij een gezonde groei van alles wat groen is te verwaarlozen. Vul nadien aan met de traditionele meststoffen voor zowel moes- als siertuin. Ook voor je gazon kan dit principe worden toegepast, al zit je daar ook goed met als eerste bemesting een typische voorjaarsmeststof voor het gazon en gazonmeststof voor robotmaaiers.
Wil je de beste bemesting voor jouw tuin en niet zomaar geld uitgeven aan eender welke meststof? Laat dan eerst een bodemanalyse uitvoeren. Dit soort onderzoek geeft inzichten in waar jouw gazon, siertuin of moestuin behoefte aan heeft. Zo’n bodemonderzoek gaat verder dan het bepalen van de zuurtegraad -al dan niet met een doe-het-zelf kit-. Die geeft enkel inzicht in de noodzaak tot het strooien van kalk. Weinig kans echter dat dat nodig is. “Niet dat je het mag verwaarlozen. Een juiste zuurtegraad zorgt ervoor dat planten in alle comfort de voedingselementen uit de meststoffen kunnen opnemen” besluit Bart. Koop "Zakboek voor de Sponstuin" nu bij Bloemen- en Tuincentrum Sampermans.
Bloemen- Planten (ge)schenken is aan Bloemen- en Tuincentrum Sampermans denken!
Nog meer tips om water in evenwicht te brengen en te houden in elke tuin: Zakboek voor de Sponstuin, ISBN 9789401489928 en Manuel pratique du jardin-éponge, EAN 9789401489942 (Marc Verachtert en Bart Verelst, 22,99 euro, 176 blz., Paperback, uitgave Lannoo)